Anayasa Mahkemesi (AYM) Bireysel Başvuru

Anayasa Mahkemesi (AYM) Bireysel Başvuru Nedir?

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 11 No’lu ek Protokol ile bireysel başvuru konusunda düzenleme yapılmış ve bu düzenleme kapsamında bireysel başvuru yapabilecekler arasına kişiler ve özel tüzel kişiler eklenmiştir. Bununla beraber bireysel başvuru hakkı kamugücünü elinde bulunduran kurumların uygulamaları sebebiyle yasal düzenlemelerde güvence altına alınan haklara ve özgürlüklere sahip herkese tanınmıştır. Sözleşmeye taraf ülkeler bu protokolle birlikte kendi iç hukuk yollarında da bireysel başvuru yargı denetim yolunu sağlayan yasa, tüzük vs. düzenlemeler yapmışlardır. Ülkemizin iç hukukunda da sözleşmeye taraf olmamız sebebiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yolu düzenlemiştir. Anayasal hakları ihlal edildiğini iddia eden herkes bu kanun yoluna başvurabilmektedir. Pek tabi bu kanun yoluna başvurabilmenin belirli şartları vardır;

AYM Bireysel Başvuru Şartları Nelerdir?AYM Bireysel Başvuru Şartları Nelerdir?

Anayasa Mahkemesi’nin verebileceği kararlar nelerdir?

Komisyonlar kabul edilebilir veya kabul edilemez kararı verir ya da oybirliği oluşmadığını beyan ederek dosyanın incelenmek üzere Bölümlere gönderilmesine karar verilir.

Komisyon kabul edilebilirlik kararına istinaden Bölümlere esas incelemesi yapar ve temel hakkın ihlal edildiği veya edilmediğini karara bağlar.

Komisyonların kabul edilebilirlik incelemesi yapmadan bölümlere sevk ettiği başvurularda bölümler öncelikle kabul edilebilirlik incelemesi yapar.

Kabul edilebilirlik koşuluna sahip olamayan başvurular başka bir incelemeye tabi olmaksızın red kararı alır ve bu karar KESİN niteliktedir.

Bölümler esas incelemesi aşamasında kabul edilebilirliğe engel teşkil eden bir durum saptamaları takdirinde hangi aşamada olursa olsun KABUL EDİLEMEZLİK kararı verir.

Mahkeme, feragat veya takipsizlik hallerinde düşme kararı verir.

Anayasa Mahkemesi, kamu işlemi, eylemi, ihmali ile tespit edilen hak ihlaline göre tazminat talebinin kabulüne karar verilmesinin akabinde yeniden yargılamaya gerek olup olmadığını değerlendirerek karar verir.

Bölümler ve Komisyonlarca yukarıda bahsi geçen kararlar KESİN karardır ve itiraz yolu kapalıdır. Ancak başvurunun idari yönden reddine ilişkin kararlara karşı bu kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir. İtirazlar Komisyonlarca değerlendirilir.