Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Bireysel Başvuru

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Bireysel Başvuru Nedir?

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni taraf ülkelerden biri tarafından Sözleşmede ve Ek Protokollerde belirlenen haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes mahkemeye bireysel başvuru yoluna başvurabilmektedir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi mad. 35’e göre başvurucu iç hukuk yollarını tüketmesi ve kesin karar tarihinden sonra 4 ay içinde (Şubat 2022'den itibaren) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Bireysel Başvurusunu Formu eksiksiz bir şekilde doldurarak yapması gerekir. Buna ek olarak aynı maddeye göre imzasız başvurular ve önceden mahkeme veya başka bir uluslararası yargı kuruluşunun değerlendirmesi kapsamında karara bağlanmış olan dosyalar ve herhangi bir yeni vaka arz etmeyen durumlardaki başvurular mahkeme tarafından reddedilmektedir. Başvurunun doğrudan doğruya mahkemeye yapılması gerekmektedir. Mahkeme içtüzüğü mad. 47’ye göre başvurunun taşıması gereken şartlar;

AİHM Bireysel Başvuru Şartları Nelerdir?AİHM Bireysel Başvuru Şartları Nelerdir?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Bireysel Başvuru ne zaman, nereye yapılır?

Komisyonlar kabul edilebilir veya kabul edilemez kararı verir ya da oybirliği oluşmadığını beyan ederek dosyanın incelenmek üzere Bölümlere gönderilmesine karar verilir.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında yapılabilecek bireysel başvurunun ve başvuruya ilişkin ek evrakların ve beyanların gönderimi, ilgili ya da temsilci tarafından hiçbir ülke resmî makamı aracı olmaksızın doğrudan doğruya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin "Cour Européenne des Droits de L’Homme, Conseil de L’Europe, F-67075 Strasbourg-Cedex/FRANCE”adresine yapılmaktadır.

İmzasız başvurular kabul edilmemektedir. Ancak kişinin şahsı veya yeni bir hak ihlaline sebep olabilecek durumlarda kişinin isminin gizliliği talep edilebilmektedir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Bireysel Başvuru bizzat başvurucu tarafından bizzat yapılabileceği gibi avukat aracılığıyla da yapılabilmektedir. İçtüzüğün madde 91’e göre; davalı devletin davanın kabulü hakkındaki yazılı beyanlarını bildirmesinden veya buna ilişkin sürenin dolmasından sonra, adli yardım talebi daire başkanı tarafından değerlendiril ve karar bağlanır. Buna ek olarak;

1- Adli yardımın yapılması davanın iyi yönetilmesi için gerekli olmalı.

2- Başvuru sahibinin yapmak zorunda olduğu giderleri kısmen veya tamamen karşılayacak yeterli imkanlara sahip olmamalı.

Davaya bakan daire başkanı bu iki halin varlığı halinde adli yardım talebine karar verebilmektedir.

Adli yardım davanın büyük daire önüne götürülmesi halinde devam eder. Bununla beraber ülkemizde baroların da adli yardım organlarından da adli yardım talebinde bulunulabilmektedir.

AİHM kararının kesinleşmesinin akabinde 3 ay içerisinde Adalet Bakanlık’ına başvurularak tazminat için irtibata geçilerek ilgili evrakların sunulması ile beraber tazminat işlemleri yapılmaktadır.